ภาวะผู้นำที่มีบารมี
ภาวะผู้นำที่มีลักษณะโดดเด่นเป็นพิเศษ คือ เป็นผู้มีบารมีเหมือนกับพระผู้มาโปรด สามารถได้รับการสนับสนุนจากประชาชนอย่างท่วมท้น และในขณะเดียวกันก็ได้รับการเคารพนบนอบจากประชาชนพร้อม ๆ กันด้วย ภาวะผู้นำที่มีบารมีนี้ มักจะมีแนวโน้มไปในทางที่จะผสมผสานเข้ากับความรู้สึกทางชาตินิยม และจะกลายเป็นเอกลักษณ์หรือเป็นสัญลักษณ์ของรัฐไปด้วย ผู้นำที่มีบารมีนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในชาติที่เกิดใหม่ทั้งหลาย ในสายตาของผู้ตามหรือผู้สวามิภักดิ์จะมีลักษณะเป็นตัวแทนของสัจธรรม เป็นผู้ไม่มีความหวั่นกลัวใด ๆ มีความทะเยอทะยานเหนือคนธรรมดาสามัญ และได้ถูกเลือกตัวให้มาชี้นำชะตากรรมของชาติ ภาวะผู้นำที่มีบารมีตามที่ว่ามานี้ สามารถพบได้ในบุคคลสำคัญ ๆ อย่างเช่น ยาวะหะลาล เนห์รู แห่งอินเดีย เหมาเจ๋อตุง แห่งจีน อดอล์ฟ ฮิตเล่อร์ แห่งเยอรมนี และอยาตอลลาห์ โคไมนี แห่งอิหร่าน เป็นต้น
ความสำคัญ ภาวะผู้นำที่มีบารมีนี้ เป็นปรากฏการณ์ที่มักจะโยงใยไปถึงการสร้างชาติ และการเกิดความรู้สึกทางชาตินิยม จะปรากฏให้เห็นโดยเฉพาะอย่างยิ่งในสังคมหัวเลี้ยวหัวต่อของประเทศที่กำลังพัฒนา ที่มีลักษณะพิเศษ คือคนไม่รู้หนังสือ มีความยากจน และไม่มีประเพณีการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยแบบมีผู้แทนเป็นหลักเป็นฐานอะไร ซึ่งในสถานการณ์ต่าง ๆ ที่ว่ามานี้ ภาวะผู้นำที่มีบารมีนี้ จะมีลักษณะเป็นคนดี เป็นบิดาของคนในชาติ อย่างไรก็ดี เมื่อการคาดหวังของประชาชนมีเพิ่มสูงขึ้นและมีการเรียกร้องความต้องการของคนต่อรัฐบาลมากขึ้น ๆ ก็จะเป็นแรงกระตุ้นให้ผู้นำเหล่านี้หันไปหาค่านิยมแบบใช้อำนาจ และจะใช้วิธีนี้เข้าแก้ปัญหาต่าง ๆ และผลที่ติดตามมา ก็คือ เกิดระบบการปกครองแบบเผด็จการที่ยึดตัวบุคคลเป็นหลัก ครั้นเมื่อผู้ปกครองหันมาใช้มาตรการบีบบังคับมากขึ้น ๆ และเกิดการสูญเสียลักษณะสัญลักษณ์การเป็นผู้นำของการปฏิวัติไป ก็จะเกิดการรัฐประหารขึ้นมาล้มล้างอำนาจ อย่างที่เคยเกิดขึ้นในประเทศกานาและอินโดนีเซีย
No comments:
Post a Comment